Միջին բարդության քայլարշավի ընդհանուր երկարությունը կազմում է մոտ 10կմ:
Արտենի լեռն հրաբխային է, իսկ շրջակա տարածքը լեռնատափաստանային: Պարզկա եղանակին Արտենի լեռան գագաթից կարելի է տեսնել Արագած, Արարատ լեռները, ինչպես նաև Գեղամա և Հայկական պար լեռնաշղթաները: Արտենի լեռան լանջերին կարող եք նաև հանդիպել քարանձավների, որոնք առանձնահատուկ հետաքրքրություն են առաջացնում արշավների ժամանակ:
Նպատակը՝ Արևմտյան դպրոցի կազմակերպիչ ՝ Սոնա Սարգսյանը, արմատներով լիելով Թաթուլ գյուղից, միասին որոշեցինք ճափորդական ուղղությունը փոխել այս կողմ: Ճամփորդության նպատակն է բարձրանալ Արտին լեռը։ Ուսումնական ճամփորդության ընթացքում միասին նոր միջավայրում քայլելու, միասին լինելու, գործելու, տեղանքը խնամելու, խոչընդոտները հաղթահարելու, միմյանց օգնելու կարողությունների, հմտությունների ձեռք բերում:
Խնդիրները՝ • Խմբով աշխատելու կարողությունների ձևավորում: • Ընտանիքին ներգրավելով ուսումնական գործընթացին՝ դարձնել դրա մասնակիցը:
Անհրաժեշտ ճամփորդական իրեր՝
արևային գլխարկ, տաք գլխարկ կամ գլխանոցով (կապյուշոն) շոր
Նպատակը՝ Կոմիտասյան օրեր նախագծի շրջանակներում սովորողը առավել մանրամասն կծանոթանա Կոմիտասի կյանքին և ստեղծագործական գործունեությանը, կբացահայտի Կոմիտասյան երաժշտության առանձնահատկությունները ։
Նախապատրաստական աշխատանքներ՝
Սովորողները համացանցից և գրքերից տեղեկատվություն կհավաքեն Կոմիտասի մասին, կծանոթանան ստեղծագործություններին առավել մանրամասն։ Հայրենագիտության ժամերին աշխատել ենք հետևյալ ՝ նախագծով։
Ընթացքը՝
Ծրագիրն իրականացվում է Ազգային պատկերասրահում։ Ծրագրի շրջանակներում Սարգիս Մուրադյանի «Կոմիտաս. վերջին գիշեր¦ ստեղծագործության միջոցով մասնակիցները ծանոթանում են Կոմիտաս հոգևորականի, երաժշտի, փիլիսոփայի, մանկավարժի, բանաստեղծի և մեծ հայրենասերի հավաքական կերպարին: Մասնակիցներին ներկայացվում են Կոմիտասին բնորոշ կամ իր առօրյայի մաս կազմող խորհրդանշական առարկաները: Այնուհետև առաջարկվում է նկարել իրենց պատկերացրած Կոմիտասին և փակցնել կամ պահել այն իրենց մշտական տեսադաշտում, որը միշտ կհիշեցնի Կոմիտասի և նրա արժեքների մասին:
Կերգենք Կոմիտասյան երգեր
Արդյունք՝ Երեխաները իրենց ուսումնասիրած աշխատանքի հիման վրա ձեռք կբերեն առավել արմատական գիտելիքներ Կոմիտասի մասին, այլընտրանքային տեղեկատվությունը և կրթական ծրագրի գործընթացը կօգնի ավելի վառ հիշել ստացած ինֆորմացիան։
Արդյունքում՝ օրվա մասին պատմող տեսանյութեր, ռադիոնյութեր, նկարաշարեր, տեքստային պատումներ սովորողների բլոգերում:
Ճամփորդության ծախսեր՝ճանապարհածախս, կրթական ծրագիր, շրջայց՝ 1500 դրամ:
Սպորտն ու առողջ ապրելակերպը շատ կարևոր են մեր կրթահամալիրում: Մեր սովորողները մշտապես ակտիվ ու շարժուն կենսակերպ են վարում :
Մարմնամարզությունը, սպորտը շատ կարևոր է երեխայի դաստիարակության գործում։ Այն ամրապնդում է սովորողների առողջությունը,դիմադրողականությունը, ճկունությունը։ Ինչպես նաև օգնում է, որպեսզի սովորողների մոտ զարգանան պատասխանատվության, ընկերասիրության , միմյանց օգնելու կարևոր կարողությունները։
Սովորողները շատ են սիրում մարզվել,իսկ ակտիվ խաղերն ու մրցույթները նրանց ամենասիրելի զբաղմունքներից են:
Ճամփորդության վայր՝ Գութանասար, հանգած հրաբխային լեռնագագաթ Հայաստանի Կոտայքի մարզի կենտրոնական հատվածում՝ Կոտայքի սարավանդի հյուսիսային եզրին, Գեղամա լեռնաշղթայում։
Ճամփորդության օր՝ սեպտեմբերի 23, ժամը՝ 09:00-17:00 Մեկնում` սուրբ Երրորդություն եկեղեցու բակից, ժամը`09։00 Ժամանում՝, սուրբ Երրորդություն եկեղեցու բակ ժամը`17։00 Ճամփորդության մասնակիցներ՝ Արևմտյան դպրոցի 5․2 դաս․ սովորողներ Ճամփորդությունը համակարգող ուսուցիչներ՝ Անի Ենգոյան, Սոնա Սարգսյան
Մեկնում․ Երևան — Վերին Պտղնի — Ֆանտան — Գութանասար Վերդարձ․ Գութանասար—Ֆանտան — Վերին Պտղնի —Երևան Քայլարշավային երթուղի․ քայլքը սկսում ենք Ֆանտան գյուղից
Գութանասար— հանգած հրաբուխային լեռնագագաթ Հայաստանի Կոտայքի մարզի կենտրոնական հատվածում՝ Կոտայքի սարավանդի հյուսիսային եզրին, Գեղամա լեռնահամակարգում։ Ընկած է Ֆանտան գյուղից 3 կմ հարավ, իսկ Ջրաբերից 4 կմ հյուսիս-արևելք։ Բարձրությունը 2299.6 մ է, հարաբերական բարձրությունը՝ 300 մետրից մի փոքր ավելի։ Հատած կոնի ձևով լեռնազանգված է՝ հարավային կողմից ճեղքվածք ունեցող խառնարանով։ Լանջերը ունեն 25-45° թեքություն։ Պարունակում է պեռլիտի և պեմզայի պաշարներ։ Ունի հրաբխային ծագում։ Լանջերը ծածկված են լեռնատափաստանային բուսականությամբ, գագաթային մասը՝ մարգագետիններով։ Բարձունքը հաղթահարելու ենք Ֆանտան գյուղի կողմից։
Արդյունքներ՝ մասնակիցներն ընթացքն ամփոփում են ճամփորդության մասին լուսաբանումներով, ֆոտոշարերով, տեսանյութերով՝ այն ամենի մասին ինչ զգացել,տեսել, ծանոթացել,ուսումնասիրել են։Դրանք հրապարակած կլինեն բլոգներում, ենթակայքերում
Ընթացք՝Քայլքով կգնանք Երևանի Օղակաձև զբոսայգու հիմնանորոգված 6-րդ գոտին, որի տարածքում կառուցվել է մայրաքաղաքի առաջին սքեյթ—պարկը և շների զբոսանքի այգին
Անհրաժեշտ իրեր՝
Ուսապարկ
բրդուճներ
ախտահանիչ միջոց
թաց և չոր անձեռոցիկ
սեփական ինքնագլորներ
անվաչմուշկներ( ռոլլիկ)
գնդակ
փոխնորդ հագուստ( շապիկ, տաբատ)
Արդյունքում՝ սովորողների ինքնագլորներով և անվաչմուշկներով սահելու հմտությունների ձեռքբերում, ամրապնդում, Երևան քաղաքի նոր տարածքի ճանաչում:
ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԼԵՌՆԱՇԽԱՐՀ (ավանդապատում) — Ասում են, որ շատ դարեր առաջ հայոց լեռները հաղթանդամ ու հսկա եղբայրներ են եղել: Առավոտյան արթնանալով’ նրանք սովորություն են ունեցել նախ կապել իրենց գոտիները, հետո միայն բարևել իրար: Բայց երբ եղբայրները ծերանում են, էլ չեն կարողանում այդքան վաղ արթնանալ: Մի օր էլ, ուշ արթնանալով, նրանք մոռանում են կապել գոտիները և, հակառակ սովորության, իրար բարևում են առանց գոտիները կապելու: Աստված, տեսնելով այդ, պատժում է եղբայրներին. նրանք քարանում են և դառնում լեռներ, նրանց գոտիները դառնում են կանաչ դաշտեր, իսկ արցունքները՝ անմահական աղբյուրներ:
Սև ու Կասպից ծովերի միջև, Կովկասյան լեռներից հարավ, կա մի <<լեռնային կղզի>>, որն անվանում են Հայկական լեռնաշխարհ։ Այն մեր պատմական հայրենիքն է։ Շրջակա մյուս տարածքներից այն տարբերվում է իր բարձրադիր դիրքով։ Ծովի մակարդակից լեռնաշխարհի միջին բարձրությունհ 1700 մ է։ Լեռնաշխարհի տարածքը մոտ 400 000 քառակուսի կիլոմետր է; Նրա տարածքում գոյություն ունեն հայկական երկու պետություններ՝ Հայաստանի և Արցախի հանրապետություններ; Հայկական լեռնաշխարհի մոտ երկու երրորդը այժմ գտնվում է Թուրքիայի Հանրապետության կազմում;
Մեր հայրենիքի մայր գետը Երասխն է, որն սկիզբ է առնում Սերմանց կամ Բյուրակն լեռներից։ Այնուհետև՝ ընդունելով Ախուրյան, Քասաղ, Հրազդան, Ազատ և մի շարք այլ վտակներ, այն միանում է Կուրին և թափվում Կասպից ծով։ Հնում Երասխը մի մեծ բազուկով անմիջապես թափվել է Կասպից ծով։ Երասխի և նրա վտակների ջրերով ոռոգվում է Արարատյան դաշտը:Երասխը Հայկական լեռնաշխարհի միակ խոշոր գետն է, որն ամբողջությամբ հոսում է մեր հայրենիքով։ Երասխի կամ Արաքսի մասին նույնպես հյուսվել են այլևայլ ավանդություններ, իսկ ժողովուրդն այն կոչել է պարզապես Մայր Արաքս։Հայկական լեռնաշխարհը հայտնի է իր երեք խոշոր և բազմաթիվ միջին ու փոքր մեծության լճերով։ Դեպի ծով ելք չունեցող Հայաստանում խոշոր լճերը սովորաբար կոչվել են ծով կամ ծովակ։ Խոշորներից Սևանա լիճը, որ հնում հայտնի էր Գեղամա կամ Գեղարքունյաց ծով անունով, ներկայումս գտնվում է Հայաստանի Հանրապետության տարածքում։ Այն աշխարհի բարձրադիր լճերից է, ունի քաղցրահամ ջուր։ Այս ձկնառատ (իշխան, գեղարքունի և այլն) լիճն են թափվում 29 գետեր ու գետակներ, իսկ նրանից սկիզբ է առնում միայն Հրազդան գետը։
Հայկական լեռնաշխարհի չքնաղ լճերից է Վանա լիճը կամ Բզնունյաց ծովը, որն ավելի քան երկուսուկես անգամ մեծ է Սևանա լճից։ Չնայած լճի աղիությանը, նրանում բազմանում է տառեխ ձուկը։
Հայոց հայրենիքի ձևավորման ուղին շատ գեղեցիկ է ներկայ ացրել Մովսես Խորենացին՝ մեր Պատմահայրը: Նա գրում է, որ բռնակալ Բելին հաղթելուց հետո Հայկ Նահապետի որդիներն ու թոռները բնակություն հաստատեցին Հայկական լեռնաշխարհի տարբեր վայրերում, հիմնեցին բնակավայրեր և դարձան գերդաստանների նահապետներ:
Այնուհետև Հայկից սերած նահապետները ժամանակի ընթացքում միավորվեցին և ստեղծեցին միասնական հայկական թագավորություն:
Ապրելով իրենց հայրենիքում, հայ ժողովրդի զավակները մշտապես շենացրել ու ծաղկեցրել են հայրենի երկիրը, պաշտպանել այն թշնամիներից: Նրանք այդ հողի վրա կառուցել են ամրոցներ, տաճարներ, պալատներ, եկեղեցիներ, խաչքարեր և այլ հուշարձաններ:
Հարուստ է նաև Հայաստանի բուսական և կենդանական աշխարհը: Բարձր լեռների ժայռոտ քարափներում ցատկոտում են քարայծը, վայրի ոչխարը: Այդ լեռների հողմակողմ լանջերը տեղ- տեղ պատված են անտառներով, որի բնակիչներից հայտնի են եղնիկը, գորշ արջը, գայլը, ընձառյուծը և այլ կենդանիներ: Այդ անտառների տարածված ծառատեսակներից են կաղնին, թխկին, հաճարենին:
Նպատակը՝ Յուրաքանչյուր սովորող զբաղվում է հետազոտական աշխատանքով, ուսումնասիրում, ծնողներից, հարազատներից տեղեկություններ է հավաքում իր ազգանվան ծագման, նախնիների մասին։ Գծում է/նկարում/ տոհմածառը ։ Պարզում է՝ որտեղի՞ց են իր արմատները, ազգանվան մասին հետաքրքիր պատմություն և ստուգաբանությունն է իմանում: Այս ամենը ներկայացվում է պատումի կամ վիդեո տարբերակով:
Նախագծի խնդիրները. ընտանիքի մեծահասակ անդամից իմանալ,հավաքել տեղեկություներ իրենց ազգանվան ծագումնաբանության մասին ներկայացնել հետաքրքիր պատմություն ՝ազգանվան հետ կապված,եթե կա այդպիսին
կարելի է ներկայացնել նաև տոհմածառ
ծննդով որտեղից են նախնիները
կարելի է ներկայացնել նաև տոհմածառ
վարել հարցազրույց ,պատրաստել տեսանյութ,ռադիոնյութ
Նախագծի մասնակիցները.
4-րդ դասարանի սովորողներ,ընտանիքի մեծահասակ անդամներ
Նախագծի ժամանակահատվածը .
Նախագիծը կիրականացնեն 2 շաբաթվա ընթացքում ՝
Նախագծի իրականացման ընթացքը.
Տոհմածառ՝ արված paint ծրագրով կամ այլ ծրագրով
հարցազրույցի ընթացքում ընտանիքի մեծահասակ անդամները սովորողներին իրենց ազգանվան մասին կհաղորդեն այն տեղեկությունները ,որ իրենք են հավաքել,լսել իրենց մեծերից,կարդացել,պեղել
սովորողները կյուրացնեն այդ տեղեկությունները,կիմանան իրենց ազգային պատմությունը պատրաստած տեսանութը,ռադիոնյութը կամ պատումը կտեղադրեն բլոգներում
Անի Ենգոյան 